Energietransitie in Amsterdam stimuleren
De routekaart voor een aardgasvrij Amsterdam in 2040 maken
PROJECTGESCHIEDENIS
De uitdaging
Amsterdam wil het gebruik van aardgas tegen 2040 uitbannen. Om hierin te slagen, is er een duidelijke visie en vakkundig gemaakt masterplan nodig.
De oplossing
Arcadis | Over Morgen heeft in samenwerking met een aantal belanghebbenden de beste stap voorwaarts weten te zetten bij de samenstelling van een strategisch Programma Amsterdam Aardgasvrij.
De impact
Amsterdam loopt nu voorop in de transitie van een complete stad met ongeveer 900,000 inwoners van het aardgas af.
2040
Amsterdam aardgasvrij
20+
wijken waarin met woningbouwcoöperaties en energiebedrijven duurzame wijkverwarming wordt gerealiseerd
5000
bewoners in meerdere wijken worden ondersteund bij de transitie naar hun eigen duurzame energievoorziening
De uitdaging
Amsterdam heeft als doel gesteld om het gebruik van aardgas tegen 2040 uit te bannen, 10 jaar eerder dan in andere regio's in Nederland. Toch is de overgrote meerderheid van bestaande gebouwen en huishoudens in Amsterdam momenteel afhankelijk van aardgas voor koken en verwarmen. Een groot deel van het netwerk is ook ondergronds en moeilijk toegankelijk in historische of dichtbevolkte wijken. Er zijn talloze vragen die moeten worden beantwoord om de afhankelijkheid van aardgas te verminderen en het probleem van de opwarming van de aarde aan te pakken. Wat zijn de beschikbare alternatieve energiebronnen? Welke van deze is het meest betaalbaar? Hoe kan de impact van de transitie op het leven van de bewoners worden beperkt? En waar moeten we beginnen? Voor de volgende stap had Amsterdam een visie en een solide plan nodig.
Meer informatie over dit project.
Neem contact op met Wim Voogd, Program Director Energy Transition
De oplossing
Arcadis | Over Morgen, heeft onderzocht hoe het doel van de stad het beste kan worden bereikt, voordat een strategie werd ontwikkeld om dit te realiseren. Dit omvatte alles, van de opzet van een programma en adviezen over hoe het met succes kan worden gefinancierd, tot het onderzoek van verschillende technische oplossingen, waarbij wordt nagegaan welke het beste op specifieke locaties kunnen worden toegepast en wordt gekeken in welke volgorde de verschillende transformaties voor verschillende delen van de stad moeten worden uitgevoerd. De overkoepelende strategie is vastgelegd in het Programma Amsterdam Aardgasvrij.
Een belangrijk aspect van het succes van ons team was de samenwerking, het belang van het afwegen van een groot aantal verschillende vereisten en het standaardiseren van de aanpak om gedurende de aankomende maanden en jaren voor een snellere en eenvoudigere besluitvorming te zorgen. We hebben een methode ontwikkeld met de naam 'WAM' (Wijken Aardgasvrij Maken), waarin procedures en besluitvormingspraktijken van alle relevante partijen zijn geïntegreerd - van meerdere lokale overheidsafdelingen tot nutsbedrijven, tot commerciële belanghebbenden en woningbouwcoöperaties.
Een bijzonder belangrijke stem hierin hebben de mensen in Amsterdam. We hebben hard gewerkt om manieren te vinden om lokale gemeenschappen te betrekken en hen zinvolle manieren te bieden om de in voortgang zijnde plannen te beoordelen en vorm te geven. En bedenk welke impact het heeft die de transitie zou hebben op hun leven als deze daadwerkelijk plaatsvindt.
-
MEER INFORMATIE
Naast het opzetten van WAM om snel en efficiënt vooruitgang te boeken, hebben we ook technische en financiële expertise geboden. Het programma omvat een gezamenlijke businesscase waarin een traject wordt beschreven naar de financiering van de transformatie, samen met het vaststellen van risico's en manieren om deze te beperken, inclusief suggesties voor partnerschappen en gezamenlijke aanbestedingen.
We hebben ook een uitgebreid scala aan technische oplossingen bestudeerd, van warmtepompen tot alternatieven als groene aardgas dat wordt gegenereerd uit gefermenteerd landbouwafval. We hebben geadviseerd welke het beste kunnen worden toegepast op bepaalde locaties of wijken, en wat de beste volgorde zou kunnen zijn om verschillende delen van de stad te transformeren.
De energietransitie is van invloed op elke bewoner en elk gebouw in de stad. Daarom is het zeer belangrijk om over een sterk programma, een goede communicatie en strategie te beschikken om verschillende belanghebbenden te laten deelnemen: gemeenten, wijkverwarming, woningbouwcoöperaties, om er maar een paar te noemen. We hebben ook de noodzaak voor burgers onderkend om deel uit te maken van het programma, om bijvoorbeeld ervoor te zorgen dat in huishoudens CO2-arm koken en verwarmen wordt ingevoerd en we hebben ervoor gezorgd dat dit werd weerspiegeld in de visie. Aan de hand van deze visie kan de stad Amsterdam snel, efficiënt en vol vertrouwen handelen.
De impact
Het verbieden van aardgasaansluitingen in nieuwe projecten is een grote stap en gebeurt steeds vaker overal ter wereld. Nederland heeft al in 2018 de verandering ingezet, maar het lastige aspect van het verminderen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen is het vinden van manieren voor bestaande gebouwen (die er al eeuwenlang staan) en hun bewoners om over te stappen op duurzame bronnen voor hun dagelijkse behoeften. Voeg daar nog de ambitieuze deadlines aan toe die nodig zijn om de klimaatcrisis te beperken, en de taak lijkt misschien wel onmogelijk uitvoerbaar.
Het effect van het Programma Amsterdam Aardgasvrij en de verschillende elementen ervan - technisch advies, financiële planning, besluitvormingsstrategieën en gebundelde mogelijkheden - is om aan te tonen dat er een haalbare, betaalbare manier is om dit te doen, en om de basis te bieden om ermee aan de slag te gaan. Met het programma als springplank is Amsterdam al op weg om zijn doel voor 2040 te realiseren, door een Transitievisie Warmte-plan met dit doel in te voeren.
