Omgevingswijzer is vernieuwd; nu inclusief CE en Natuurlijk kapitaal!

Net voor het einde van 2018 is de vernieuwde versie van de Omgevingswijzer gepubliceerd. Deze tool is door Rijkswaterstaat in een nieuw jasje gestoken en geactualiseerd. Wij zijn er trots op dat we een bijdrage hieraan hebben geleverd! De twaalf thema’s zijn in lijn gebracht met de thema’s van het Ambitieweb. Zo sluiten deze instrumenten van de Aanpak Duurzaam GWW nog beter op elkaar aan.

De Omgevingswijzer is een tool die wij zelf steeds vaker inzetten vanaf het begin van projecten in de Grond- weg- en Waterbouw (GWW). De tool blijkt echter ook goed te gebruiken in andere ruimtelijke gebiedsontwikkelingen.
Het instrument faciliteert het proces om duurzaamheid te verankeren in projecten. Door samen en gestructureerd de twaalf belangrijkste duurzaamheidsthema’s langs te lopen, verkennen we waar de belangrijkste kansen liggen om in het project de positieve impact op de leefomgeving te vergroten en negatieve impact juist te verkleinen. Het betrekken van stakeholders hierbij vergroot de kans dat één maatregel verschillende doelen en belangen dient.
Uit eigen ervaring weten we dat het instrument écht helpt bij het voeren van de juiste discussie. Zoals bij het project Westelijke Ontsluitingsweg in Amersfoort. Met hulp van de tool kwamen we tot de doelstelling om een weg aan te leggen die iets teruggeeft aan de omgeving via warmtecollectoren in het asfalt en een WKO-systeem. Prorail – betrokken bij dit project – won zelfs een duurzaamheidstrofee met het plan!

Voor een nadere toelichting én een link naar de nieuwe omgevingswijzer: zie de nieuwe Omgevingswijzer.

Het instrument is onderdeel van de aanpak duurzaam GWW, een werkwijze die duurzaamheid in GWW-projecten concreet maakt zonder vooraf voor te schrijven hoe de duurzaamheidswinst behaald wordt. Dat kan per project verschillen. Als Arcadis zijn wij destijds nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van de aanpak DGWW.

Bij de actualisatie van de Omgevingswijzer stelden we in opdracht van Rijkswaterstaat verklarende teksten op voor het nieuwe thema (circulaire economie) CE & Materialen. Verder is op basis van onze inbreng ook in de toelichtende teksten van de overige thema’s meer en explicieter aandacht gevraagd voor natuurlijk kapitaal. Dit is vooral relevant als het gaat om meervoudig ruimtegebruik. Groene en blauwe gebieden kunnen immers meerdere doelen dienen: naast natuurwaarden bijvoorbeeld ook recreatie, waterberging en verkoeling.

Denken vanuit natuurlijk kapitaal is erop gericht de waarde van het natuurlijk systeem in een gebied in ieder geval te behouden en waar mogelijk te vergroten. Een robuust en gezond systeem kan immers duurzamer verschillende functies vervullen voor mensen en daarmee blijvend waarde opleveren voor project en maatschappij.

Er ligt ook een belangrijke relatie tussen natuurlijk kapitaal en het thema CE & Materialen; benutting van eigenschappen van het natuurlijk systeem kan materiaalgebruik vaak verminderen. Verder doet een volledig circulaire economie geen beroep meer op niet-hernieuwbare materialen en vermindert het daarmee niet ons natuurlijk kapitaal.

Wij denken dat deze vernieuwde Omgevingswijzer een belangrijke bijdrage levert aan de afspraak die de Green Deal Duurzaam GWW partijen tekenden: het toepassen van de Aanpak Duurzaam GWW en de tools in alle projecten.

We nodigen iedereen van harte uit om de gratis tool te verkennen én toe te passen!

Gwenn van der Schee en Esther Heijink.