Duurzaam bewegende Van Brienenoordbrug

Is duurzaamheid overal? Die vraag stelden wij onszelf in onze assetmanagement praktijk. Want overal waar we werken, kunnen dingen duurzamer! Tijdens één van onze overleggen kwamen we terecht op bewegende bruggen. Hoe dragen die eigenlijk bij aan de duurzaamheidsdoelen van de overheid? En hoe kunnen we ervoor zorgen dat deze een goede bijdrage leveren aan het klimaatakkoord?

In de tijd dat de meeste bruggen werden gebouwd waren de belangrijkste ontwerpthema’s: beschikbaarheid, betrouwbaarheid en Life Cycle Costing (LCC). Dit resulteerde meestal in degelijke en robuuste bewegingswerken van bruggen. Tegenwoordig maken we vaak andere ontwerpkeuzes van bewegingswerken van bruggen, sluizen en stuwen.
Om nu eens écht in kaart te brengen hoe de verschillende type bruggen in de praktijk werken, hebben we Nicky Adihardjo van de Haagse Hogeschool gevraagd een onderzoek uit te voeren naar drie verschillende typen bruggen. Daarvoor  kozen we voor de Amaliabrug , Van Brienenoordbrug en de Harmsenbrug. Nicky keek in het kader van zijn afstudeerstage naar de duurzaamheid van deze bestaande bruggen met verschillende soorten bewegingswerken; één hydraulisch aangedreven bewegingswerk (Harmsenbrug) en twee elektromechanisch aangedreven bewegingswerken (Van Brienenoordbrug en de Amaliabrug). Bij het onderzoek is tevens de CO2-footprint van de verschillende bewegingswerken over de gehele levensduur in kaart gebracht. Hierbij is het energieverbruik tijdens de gebruikersfase omgezet naar de CO2 uitstoot.  

Van Brienenoordbrug beschikt over meest duurzame bewegingswerk. Tot onze niet geringe verbazing bleek de westelijke Van Brienenoordbrug over het meest duurzame bewegingswerk te beschikken, niet verrassend omdat deze  in 1989 is gebouwd. Het bewegingswerk van deze brug kent een relatief laag gewicht en scoort goed op het gebied van recyclebaarheid. Het energieverbruik van het bewegingswerk is vergelijkbaar met de Amaliabrug. 

Het hydraulische bewegingswerk van de Harmsenbrug bleek extreem slecht te presteren door het hoge energieverbruik tijdens de stand-by periode als de brug niet wordt bediend. Dit heeft te maken met de filtratie van de hydraulische olie.

In onderstaande afbeelding zie je het overzicht van de CO2-footprints van de verschillende soorten bewegingswerken, waarbij e oranje vlakken staan voor het materiaalverbruik (productiefase), de zwarte vlakken voor het energieverbruik (productiefase) en de grijze vlakken staan voor de sloopfase . In de tweede kolom zie je bij elke brug een verrekening  met het duurzaam opwekken van energie. 

De volgende specifieke conclusies zijn te trekken uit het onderzoek:

• Het hydraulische bewegingswerk van de Harmsenbrug heeft veruit het hoogste energieverbruik (factor 3 hoger);
• De laagste CO₂-footprint over de gehele levensduur heeft de Van Brienenoordbrug;

Tips voor de toekomst: meer circulair ontwerpen en focus op duurzame materialen

De volgende aanbevelingen zijn er ten aanzien van het ontwerp van bewegingswerken:

• Meer circulair ontwerpen, hou bij de materiaalkeuze rekening met de mate van recyclebaarheid;
• Toepassen van een slank en simpel ontwerp i.p.v. degelijk en robuust;
• Minder focus op energieverbruik, maar meer focussen op het gebruik van duurzame materialen.

Bij alle drie de bewegingswerken is nog een optimalisatie mogelijk ten aanzien van de CO2- footprint. Bij hydraulische bewegingswerken kan een reductie van de CO2-footprint worden bereikt door met name minder energie te verbruiken tijdens de stand-by fase, daarnaast is het een uitdaging om de hydrauliek olie recyclebaar te krijgen. Bij de elektromechanische bewegingswerken ligt de uitdaging in het slim en slank ontwerpen, zodat er minder materiaal nodig is. Uiteraard moet wel altijd aan de  normen en richtlijnen van bruggen worden voldaan.

Voor meer informatie

Wilt u meer weten over dit onderzoek? Neemt u dan contact op met Aad van Hagen.