AUTHOR
Greet Vanderheyden, Senior Consultant Sustainability bij Arcadis Belgium, legt uit welke cruciale rol organisaties, overheden en ngo's spelen bij het beschermen en redden van biodiversiteit.
We weten zeker dat de aarde een aparte planeet is in ons zonnestelsel. Maar welke specifieke eigenschap maakt onze aarde nu anders dan andere planeten? Het antwoord luidt: haar rijke biodiversiteit. Want dat is precies wat de planeet leefbaar maakt voor mensen en andere levende organismen. Omgekeerd heeft het verlies aan biodiversiteit catastrofale gevolgen omdat het onze ecosystemen uit evenwicht brengt, met uitbraken van ziekten, voedseltekorten, barre weersomstandigheden en economische crises, om er maar een paar te noemen. Helaas kunnen we deze gevolgen vandaag al waarnemen.
Vijf wereldwijde trends werken het verlies aan biodiversiteit over de hele wereld in de hand:
- Veranderingen in ons gebruik van het land: het verlies en de versnippering van leefgebieden van dieren en planten, vaak om plaats te maken voor landbouw, industrie, mijnbouw, huisvesting, wegen en andere infrastructuur
- Klimaatverandering: stijgende temperaturen die kritieke plekken voor biodiversiteit bedreigen, denk maar aan koraalriffen, en de lokale omstandigheden van leefgebieden en ecosystemen verstoren
- Vervuiling
- Gebruik en exploitatie van natuurlijke hulpbronnen
- Invasieve soorten
Deze trends zetten de biodiversiteit en het evenwicht van de aarde onder druk. Naarmate deze trends oprukken, brengen ze ons in gevaar als individuen en gemeenschappen die afhankelijk zijn van de unieke rijke biodiversiteit van de planeet om te kunnen gedijen. Hoe gaan we om met deze risico's?
We beginnen met bewustmaking. Laten we eerst de voordelen van onze rijke biodiversiteit nader bekijken. Hoe beïnvloedt ze ons leven vanuit maatschappelijk en zakelijk oogpunt? Na het verkennen van deze voordelen bestaat de volgende stap erin om strategieën te ontwikkelen en ernaar te handelen.
Een gezonde economie is opgebouwd op een gezond ecosysteem
Ten minste 40% van de wereldeconomie wordt verkregen uit biologische hulpbronnen. Investeren in de natuur kan ook enorme kansen opleveren. Zoals het World Economic Forum stelt: "Een herschikking van onze economieën, met inbegrip van publieke en private financiële stromen, naar natuurpositieve paden is absoluut noodzakelijk en zou tegen 2030 maar liefst 10 biljoen dollar aan jaarlijkse zakelijke kansen en 395 miljoen banen kunnen opleveren".
(WEF_The_Future_Of_Nature_And_Business_2020.pdf (weforum.org)
Gezonde ecosystemen zorgen tegen lage kosten voor natuurlijke koolstofputten. Deze koolstofputten fungeren als buffers tegen extreme weersomstandigheden en beschermen onze huizen, gewassen, watervoorraden en infrastructuur. Ze helpen de natuur te herstellen en te beschermen. Daarnaast sluit de focus op gezonde ecosystemen ook aan bij bestaande strategieën om klimaatverandering aan te pakken.
De kracht van het bedrijfsleven
Bedrijven, een van de belangrijkste belanghebbenden, hebben bewezen dat ze vooruitstrevende koplopers kunnen zijn in het aanpakken van ecologische uitdagingen. Door te gaan voor Net Zero Loss or Net Gain (Netto Nulverlies of Netto winst) voor biodiversiteit kunnen industrieën de natuur die verloren is gegaan binnen en buiten hun waardeketens herstellen. Door deze richting in te slaan stellen bedrijven bovendien een voorbeeld voor de samenleving en werken ze toe naar een internationale consensus over zinvolle en duurzame doelen.
De natuur en biodiversiteit betrekken bij hun bedrijfsvoering zal veel intrinsieke voordelen opleveren voor bedrijven. Denken we maar aan betere financiële prestaties, veiligheid van de toeleveringsketen, grotere weerbaarheid tegen klimaatverandering en een positieve impact op de reputatie. Arcadis is gespecialiseerd in het ondersteunen van bedrijven en organisaties die willen investeren in duurzaamheid om de waarde en winstgevendheid van hun bedrijf op de lange termijn te versterken.
Bedrijven moeten altijd prioriteit verlenen aan het voorkomen van verlies aan biodiversiteit op hun site en binnen hun waardeketen.
We moeten ook meer inspanningen doen om de biodiversiteit te vergroten door middel van herstelmaatregelen. Een goed voorbeeld van deze strategie is natuurinclusief bouwen; dit betekent dat we moeten bouwen met natuur in plaats van te bouwen om de natuur te vervangen.
Deze strategie was het eigenlijke doel van een van onze retailklanten. Het bedrijf riep de hulp in van Arcadis om een nieuwe site te ontwikkelen en de biodiversiteitswaarde voor en na de bouw te beoordelen. Bovendien hield Arcadis in de gaten hoe deze waarde zich in de daaropvolgende werkingsjaren ontwikkelde.
We gingen aan de slag met een op de natuur gebaseerde ontwikkeling van de site, met onder meer groendaken, wadi en een centraal watergebied. Vergeleken met traditioneel grijs ingenieuren vergde het project minder kosten om te voldoen aan de waterwetgeving. Het resultaat: het project bleek een kosteneffectievere oplossing te zijn omdat het de klant financieel voordeel opleverde.
Het verlies aan biodiversiteit goedmaken: een win-winsituatie voor bedrijven en de natuur
Meer bedrijven onderzoeken nu hoe ze hun negatieve impact op de biodiversiteit kunnen omkeren en verschuiven naar een neutraal en zelfs positievere “Net Zero Loss- or Net Gain”-benadering. Om dit te bereiken moeten productiesites of ontwikkelgebieden echter meerdere functies krijgen. Het is misschien niet altijd mogelijk voor bedrijven om deze doelstelling op hun sites waar te maken. Een nuttige en sterk aanbevolen oplossing is dan om investeringen in natuurherstel te doen gelegen buiten hun site.
Helaas worden deze investeringen tot nu toe slechts als ad-hocprojecten behandeld. Het planten van bomen in een nabijgelegen natuurgebied wordt meestal gezien als een 'leuk verhaal' om medewerkers te betrekken en te delen met belanghebbenden. Zelden worden deze projecten gedaan om een gekwantificeerd Netto nulverlies of Netto winst te bereiken.
Arcadis werkt samen met een ngo om een aanpak te ontwikkelen die bedrijven zal begeleiden bij het werken aan een kwantitatieve doelstelling voor biodiversiteit, zoals No Net Loss or Net Gain, in hun investeringen in natuurgebieden. Deze kunnen plaatsvinden in de vorm van steun voor grondaankopen en/of biodiversiteitsbevorderende interventies.
Op deze manier kan een win-winsituatie worden bereikt voor zowel het bedrijf, dat ervoor zorgt dat elke euro die wordt geïnvesteerd in het herstel van de biodiversiteit, zich vertaalt in een kwantitatieve toename naar Net Zero, als voor de ngo, die nood heeft aan financiering om haar doelstellingen voor natuurbehoud en herstel te bereiken.
Er is al een proefproject gestart voor een voedings- en drankenbedrijf met drie Europese productievestigingen.
Toonaangevend op het gebied van internationale normen
Volgens het principe van een streefwaarde om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C om de klimaatverandering tegen te gaan, hebben we een internationaal gestandaardiseerd kader nodig om natuur en biodiversiteit te meten. Hiervoor hebben we zinvolle, op wetenschap gebaseerde doelen en routekaarten nodig. De internationale inspanningen op dit vlak nemen toe. Daarbij is een hoofdrol weggelegd voor wetenschappelijke instellingen en ngo's.
Arcadis neemt hierin het voortouw. Onze experts lopen voorop in de Methoden-werkstroom binnen het EU Business @ Biodiversiteitsplatform, dat zich richt op kwantitatieve benaderingen van biodiversiteit voor bedrijven en financiële instellingen. Als technisch co-lead in het door de EU gefinancierde Align-project, ondersteunt Arcadis ook de Europese Commissie bij haar inspanningen om een gestandaardiseerde aanpak voor het meten en waarderen van biodiversiteit tot stand te brengen.
Veerkracht op zijn best
Deze wereldwijde inspanningen moeten leiden tot een herstelbeleid en acties van overheden, bedrijven en burgers. Door actief de Net Zero Loss- or Net Gain-aanpak te omarmen en te investeren in biodiversiteit, kunnen we de negatieve impact die we hebben (gehad) op de natuurlijke wereld ongedaan maken. Daarbij zal ons ook duidelijk worden hoe veerkrachtig de natuur kan zijn.
Zelfs als individu kunnen we deelnemen aan wereldwijde inspanningen om de biodiversiteit te stimuleren. Door simpelweg een hoekje van onze tuin zijn wilde gang te laten gaan, creëren we bijvoorbeeld een natuurlijke koolstofput - een ecosysteem in onze eigen achtertuin dat de planeet op meer manieren ten goede komt dan we misschien weten. De natuur is geweldig!
Terminologie
Net Zero Loss or Net Gain verwijst naar het resultaat van de inspanningen van een bedrijf om natuurlijke hulpbronnen en biodiversiteit die verloren zijn gegaan in zijn waardeketen te neutraliseren of te herstellen.
