De bouwsector is verantwoordelijke voor bijna 40% van alle CO2-uitstoot wereldwijd. De productie van cement alleen al bedraagt 8% van het totaal. Deze cijfers zijn hallucinant hoog en vragen een bewustere aanpak van het bouwproces. Arcadis blijft voor deze uitdaging niet aan de kant staan en schrijft mee aan een circulair verhaal, maar we zitten nog niet aan het laatste hoofdstuk.
Circulair bouwen klopt volledig op papier, maar eens je met de laarzen in de modder staat merk je dat het in de praktijk niet altijd zo eenvoudig is. De planning van een project beperkt mogelijkheden, aanbestedingsformules maken het complex om innovatieve stappen uit te proberen en een perfect draaiboek om dit uit te voeren bestaat nog niet.
75 toiletpotten
Circulariteit is ook meer dan lukraak hergebruik van materialen. Met het ‘redden’ van een palet oude bakstenen en 75 toiletpotten kom je er niet. Gelukkig zien we steeds meer creatieve en innovatieve bedrijven die inspelen op de materialen die uit een sloop vrijkomen. Zo vinden bijvoorbeeld rotswol, gipskarton en roofing ook stilaan hun weg naar recyclage.
Stadhuis Roeselare
Als ontwerp- en studiebureau met een sterke focus op duurzaamheid neemt ook Arcadis initiatief om de shift naar hergebruik en circulariteit in de bouw te versnellen. Het team ‘circulair bouwen’ werkt momenteel onder andere aan het ontwerp van het nieuwe stadhuis Roeselare dat zo veel mogelijk zal voldoen aan alle duurzaamheidsprincipes. De optimalisatie en organisatie van een circulaire aanpak maakt hier mee deel van uit.
Hierin worden we ondersteund door Vlaanderen Circulair, een initiatief van de Vlaamse overheid die de mindshift naar een circulaire economie helpt realiseren.
Goed op weg
Circulariteit in de bouwsector wordt ongetwijfeld een uitdaging en is een boeiend traject dat ons te wachten staat. Door creativiteit en innoverende ideeën te bundelen zullen we steeds meer de gelimiteerde ruimte en materialen die we op onze planeet hebben, optimaal gebruiken.
10x circulair bouwen
Materiaalvermijding
Bouw compact en materiaalarm, kies voor verbouwing in plaats van nieuwbouw, en vernieuw enkel de laag van het gebouw die vernieuwing nodig heeft en behoud de rest.
Levensduurverlenging van materialen
Ontwerp gebouwen flexibel zodat ze een aanpassing in gebruiksfunctie kunnen overleven. Gebruik modulaire onderdelen voor een vlotte herindeling van het gebouw en belet dat materialen in de afvalfase terechtkomen.
Hergebruik
Bewaar de toegevoegde waarde in materialen. Dit is te verkiezen boven recyclage.
Hergebruik materialen binnen alle lagen van een gebouw en gebruik bouwtechnieken die tot betere demonteerbaarheid, stockmanagement van herbruikbare componenten en industriële symbiose tussen sloopwerven en bouwwerven leiden.
Recyclage
Kies voor recycled content in bouwmaterialen. Gebruik materialen met gemakkelijke recycleerbaarheid en zonder gevaarlijke stoffen die als legacy substance in recyclaat kunnen achterblijven
Maak materiaal-efficiëntie kwantificeerbaar
Vermijd of beperk afval (hidden flows) uit de grondstofwinningsfase maar gebruik biogene, regenereerbare materialen, lokale materialen, materialen uit urban mining en landfill mining en materialen met beperkte energienood om ze te genereren. Door het uitvoeren van een LCA (levenscyclusanalyse) kunnen alle voorgaande elementen op objectieve wijze geanalyseerd worden en kan een totaalscore voor het ontwerp worden bepaald. Dit laat toe om verschillende alternatieven kwantitatief te vergelijken en leidt tot een ontwerp dat rekening houdt met de volledige levenscyclus van het gebouw.
Businessmodellen en product-dienst combinaties
Leasingformules, waarbij het gebouw en haar materialen eigendom blijven van de ontwikkelaar en waarbij de klant enkel betaalt voor het gebruik. Residuaire waarde, flexibiliteit, herbruikbaarheid, duurzaamheid in de betekenis van lage levensduur leiden tot langere leasing en dus tot langer en meer rendement voor de ontwikkelaar.
Ecosysteemdiensten
Laat het project ook in de natuurlijke hergebruikscycli passen. No-net-loss biodiversiteit, streekeigen groen in de plantsoenen, geïntegreerd waterbeheer, beperking van hinder (geluid, trillingen, geur, licht), integratie in het natuurlijke of stedelijke landschap, met aandacht voor erfgoed en belevingswaarde.
Industriële symbiose en deel-economie
Ook als bedrijf kan je inspelen op de deel-economie door het delen van facilitaire diensten, parkings, wateropslag, plantsoenen, opslag, warmte, proceswater, energie… Je kan delen met industriële buurprojecten binnen het kader van een duurzame industriezone of met burgers in een duurzame wijk.
Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid
Neem als bouwer verantwoordelijkheid voor het gebouw, ook op vlak van de kosten voor onderhoud, aanpassing… Speel een rol in de operationele/woon fase en zorg voor levenslange garantie.
Co-creatie en langdurige klantenrelaties
Stimuleer een nauwe samenhang tussen ontwerpers, bouwbedrijven en gebruikers. Ontwerp ook met het oog op andere stakeholders, potentieel toekomstige gebruikers.
