AUTEUR
Onze duurzaamheidsexperten bij Arcadis bundelden de meest gestelde vragen rond de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en beantwoorden ze in deze blog.
1. Wat is de CSRD en wat zijn ESRS?
De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is een Europese wetgeving die sinds 5 januari 2023 van kracht is. Deze verplicht bedrijven om jaarlijks transparant te rapporteren over hun duurzaamheidsbeleid en -resultaten. De richtlijn vervangt de bestaande richtlijn voor niet-financiële rapportage (NFRD) en breidt het aantal onderhevige bedrijven sterk uit van 12.000 naar 50.000.
Wat er precies in de rapportering moet staan, wordt per thema bepaald door de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Deze standaarden zijn op 31 juli 2023 door de Europese Commissie goedgekeurd. Op die manier kunnen Europese ondernemingen beter met elkaar vergeleken en gemonitord worden op vlak van duurzaamheid.
2. Wie moet volgens de CSRD rapporteren?
Voor veel bedrijven is het nog niet duidelijk óf en wanneer ze aan de CSRD moeten voldoen. Hieronder vind je een gemakkelijk overzicht. Organisaties die niet op tijd voldoen of geen acties ondernemen, lopen het risico op reputatieschade, administratieve of financiële sancties.
Deze tijdslijn geeft telkens het jaartal van rapportage weer. Stel dat je in 2025 moet voldoen aan de CSRD, dan moet je in 2023 de materialiteitsanalyse uitvoeren zodat je in 2024 je materiële data kan verzamelen.
Vanaf 2025 moeten alle ondernemingen die nu al onder de Non Financial Reporting Directive (NFRD) regelgeving vallen, verplicht rapporteren over hun duurzaamheidsprestaties van 2024. Deze bedrijven voldoen aan minstens twee van de drie volgende voorwaarden:
- >500 werknemers
- >40 miljoen euro omzet, en/of
- >20 miljoen euro balanstotaal
Vanaf januari 2026 moeten ook grote Europese ondernemingen rapporteren over hun duurzaamheidsprestaties van 2025. Hieronder vallen de ondernemingen die minstens voldoen aan twee van de drie volgende criteria:
- >250 werknemers
- >40 miljoen euro omzet en/of
- >20 miljoen euro balanstotaal
Vanaf januari 2027 voegen de beursgenoteerde Europese KMO’s zich bij het rijtje en moeten zij rapporteren over hun duurzaamheidsprestaties van 2026. Dit zijn de ondernemingen die aan minstens twee van de drie volgende criteria voldoen:
- >10 werknemers
- >700 000 euro omzet en/of
- >350 000 euro balanstotaal
Vanaf januari 2029 moeten niet-Europese ondernemingen met minstens één filiaal of dochteronderneming in Europa die meer dan 150 miljoen euro omzet draaien, voor het eerst rapporteren over het boekjaar 2028.
Dit stroomdiagram helpt je bepalen wanneer je als bedrijf aan de Corporate Sustainability Reporting Directive moet voldoen.
3. Waarover moeten bedrijven rapporteren volgens CSRD?
Er zijn 12 European Sustainability Reporting Standards (ESRS) die de vereisten voor duurzaamheidsrapportering onder de CSRD bepalen. Deze standaarden gelden voor alle sectoren en bestaan uit twee overkoepelende of “cross-cutting” standaarden die op alle thema’s van toepassing zijn.
Daarnaast zijn er nog 10 thematische of “topical” standaarden die de verschillende duurzaamheidsthema’s – Environment, Social en Governance (ESG) – afdekken. Bedrijven moeten enkel rapporteren over de standaarden die als materiaal of relevant worden beschouwd in hun materialiteitsanalyse.
Een overzicht van de 12 standaarden.
4. Wat houdt een (dubbele) materialiteitsanalyse in?
Om te bepalen welke duurzaamheidsthema’s relevant zijn voor jouw bedrijf om over te rapporteren, wordt er een dubbele materialiteitsanalyse uitgevoerd.
- Impact materialiteit: milieu- of maatschappelijke thema’s waarop het bedrijf zelf een positieve of negatieve impact heeft (inside-out).
- Financiële materialiteit: externe duurzaamheidsgerelateerde factoren die een positieve of negatieve impact hebben op de financiële status van een bedrijf (outside-in).
De European Sustainability Reporting Standards legt criteria op om te bepalen wat materieel is. Een bedrijf kan zelf de grenswaarde bepalen vanaf wanneer een thema (“topic”) materieel of relevant is. Een thema wordt als materieel beschouwd als ze voor minstens één van beide (impact/financieel) materieel is.
Arcadis kan je begeleiden in het opstellen van een materialiteitsanalyse. Deze wordt samen met een werkgroep van het bedrijf uitgevoerd. Ook stakeholders worden geconsulteerd zodat de verschillende verwachtingen en belangen van iedereen in rekening gebracht zijn in de materialiteitsanalyse.
5. Wat is de huidige status van de CSRD en ESRS?
Het Europees Parlement heeft de CSRD-richtlijn officieel aangenomen in november 2022 en is sinds 5 januari 2023 van kracht. Lidstaten moeten voor 2025 deze richtlijn vertalen naar een nationale wetgeving die de handhaving verder bepaalt. Zij kunnen bijvoorbeeld zelf beslissen om boetes op te leggen of om bepaalde criteria te verstrengen. In België zal de Federale Dienst Financiën hiervoor bevoegd worden. Lidstaten kunnen geen wijzigingen doen aan de tijdslijn die bepaalt wanneer welke bedrijven aan de CSRD moeten voldoen. Meer informatie en de laatste updates vind je terug op de website van de Europese Commissie.
De Europese Commissie heeft de finale versie van de 12 European Sustainability Reporting Standards uitgegeven op 31 in juli 2023. Dit document bestaat uit een ‘delegated act’ die over de wettelijke bevoegdheid gaat, een Annex I met de 12 standaarden en een Annex II met acroniemen en een begrippenlijst. Deze standaarden zijn op alle sectoren van toepassing. Het Europees Parlement of de Europese Raad moeten de ‘delegated act’ nog onderzoeken. Ze kunnen het document afkeuren, maar niet meer aanpassen. Voor dit toezicht loopt nog een termijn van twee maanden, verlengbaar met twee maanden. De sectorspecifieke standaarden zijn nog in ontwikkeling. Meer informatie over wanneer deze sectorspecifieke update verwacht wordt, vind je op de website van EFRAG.
6. Wat zijn de belangrijkste aanpassingen in de finale ESRS?
De Europese Commissie heeft na de publieke consultatie van juni-juli 2023 nog enkele wijzigingen aangebracht aan de draft standaarden die nu finaal op tafel liggen.
- Invoering van een faseringsperiode van 1 of 2 jaar voor bepaalde rapportageverplichtingen (voornamelijk voor bedrijven met <750 werknemers).
- Meer flexibiliteit om exact te bepalen welke thema’s voor elk bedrijf materieel zijn.
- Een aantal rapportageverplichtingen werden vrijwillig.
Ten eerste is er een langere faseringsperiode voor rapportage, voornamelijk van toepassing op bedrijven met minder dan 750 werknemers. Deze bedrijven hadden meestal nog geen duurzaamheidsrapportageverplichting. Deze fasering geeft hen meer voorbereidingstijd om een kwalitatief resultaat te bekomen. Het gaat concreet om de fasering (1 of 2 jaar na rapportageplicht) van biodiversiteit en enkele sociale thema’s.
Ten tweede krijgen bedrijven meer flexibiliteit om te beslissen welke thema’s voor hen materieel zijn. Dit kan voor hen de kosten drukken omdat ze op deze manier niet moeten rapporteren over thema’s die voor hen niet relevant zijn. Enkel de sector overstijgende standaard ‘General disclosures ESRS 2’ blijft voor alle bedrijven verplicht. Ook ‘Climate change ESRS E1’ is nu onderworpen aan de materialiteitsanalyse. Wie echter klimaatverandering als immaterieel beschouwt, moet duidelijk specifiëren hoe tot deze conclusie werd gekomen.
Tenslotte zijn een aantal rapportageverplichtingen vrijwillig gemaakt en veranderden ze van ‘shall disclose’ naar ‘may disclose’. Het gaat om datapunten die momenteel als het meest uitdagend worden beschouwd voor ondernemingen, zoals het transitieplan voor biodiversiteit en bepaalde indicatoren over zelfstandigen en uitzendkrachten binnen het personeel van bedrijven.
7. Wat kan je als bedrijf nu al doen?
De eerste stap is bepalen welke thema’s prioriteit zijn voor je onderneming via een materialiteitsanalyse. Vervolgens is het belangrijk om je huidige beheersmaatregelen en rapportage te vergelijken met de vereisten van de CSRD. Wat wordt er al gedaan? Wat wordt er verwacht? Wat schiet er nog tekort? Deze uitkomst vormt de basis voor een stappenplan dat de prioriteiten voor je bedrijf vastlegt. Waar er nog actie nodig is, worden per thema duidelijke doelstellingen en KPI’s opgesteld. In de laatste stap volg je de KPI’s verder op. Arcadis kan je in al deze stappen begeleiden en helpt je deze intensieve verplichtingen omzetten naar een echte meerwaarde voor het bedrijf.
De Corporate Sustainability Reporting Directive en de European Sustainability Reporting Standards geeft op deze manier bedrijven de kans om duurzamer te worden en échte verandering door te voeren.
Onze expertise
Arcadis heeft 20 jaar ervaring in het opstellen en implementeren van duurzaamheidsstrategieën en het verbeteren van bedrijfsprocessen. Bovendien zijn we internationaal aanwezig waardoor we je met lokale verankering op bedrijfsniveau kunnen begeleiden. In louter afvinken geloven we niet, wel in strategisch nadenken en de toegevoegde waarde vinden voor onze klanten zodat zij de leiders van morgen kunnen worden. Graag eens samenzitten om te zien wat we voor jou kunnen realiseren? Neem contact met ons op .
