Wonen en werken in en aan stationsgebieden

Het stationsgebied intrigeert mij. Het is een plaats waar veel werkvelden van Arcadis samenkomen. Het is het raakvlak tussen infrastructuur en de gebouwde omgeving. Sinds de grootschalige verbeteringen van veel grote stations in ons land krijgen duurzaamheid en klimaatadaptatie steeds nadrukkelijker de juiste aandacht. Bovendien is de stationsomgeving erg aantrekkelijk als woon- en werkplek. Nog niet overtuigd? Om dé autoverkoperstruc te gebruiken: ik woon en werk er zelf ook!

Ik moet toegeven: toen ik in 2016 als afstudeerder bij Arcadis begon, was ik ook niet overtuigd. Ik had geen idee dat ik enkele maanden later zelf een groot deel van de week zou doorbrengen in een stationsgebied. Dagelijks pendelde ik tussen Den Haag en Amersfoort. Overdag hield ik me bezig met theorieën over de evenwichtige samenstelling van gebieden, het uitdrukken van bereikbaarheid en het berekenen van economische waarden. Wat ik me in mijn onderzoek toen en nu in projecten voor klanten steeds meer ben gaan beseffen, is dat een goed ontwikkeld stationsgebied kan bijdragen aan twee van de grote ruimtelijke uitdagingen waar Nederland op dit moment mee te maken heeft.

Groeiende steden

Neem als eerste de steeds verder uitdijende stedelijke gebieden. Om de druk op de woningmarkt te verlichten, schieten nieuwbouwwijken als paddenstoelen uit de grond. Helaas gebeurt dat nog (te) vaak aan de randen van de stad, waarbij de verbetering van de bereikbaarheid met het openbaar vervoer vaak achterloopt. Dat is om twee redenen zonde: het gaat ten koste van natuur en groen en het duwt veel mensen de auto in. 

Daarmee is de brug naar de tweede uitdaging snel gelegd: de toenemende druk op de weginfrastructuur. Berichten als  "snelwegen slibben steeds verder dicht" en "weer een nieuw filerecord" verschijnen regelmatig in het nieuws. Maar het is niet alleen het autoverkeer dat tegen de grenzen aanloopt, ook op het spoor wordt het steeds drukker en de grenzen van de groei lijken in zicht.

Géén mobiliteit is duurzaam

Hoe kan het stationsgebied dan precies bijdragen aan het oplossen van deze uitdagingen? Het klinkt simpel, maar de meest duurzame vorm van mobiliteit is géén mobiliteit. Door stedelijke gebieden te concentreren rondom stations en te zorgen voor een goede mix tussen wonen, werkgelegenheid en vrije tijd, is het vaak niet eens nodig om de auto of trein te pakken. Heb je toch eens een afspraak wat verder buiten de deur, dan is het station altijd binnen een paar minuten fietsen of wandelen te bereiken.

Klinkt dit als een onhaalbaar idee? Ik was in eerste instantie ook sceptisch. Dat veranderde toen ik na het afronden van mijn stage in vaste dienst kwam bij Arcadis. De reistijd tussen Amersfoort en Den Haag was toch niet zo aantrekkelijk en ik besloot te verhuizen naar Amersfoort. Ik woon nu in een stationsgebied en een groot deel van mijn leven speelt zich in een denkbeeldige cirkel rondom het station af. Elke ochtend wandel ik in vijf minuten naar kantoor toe. Voor de boodschappen pak ik de fiets en een biertje op het terras is in enkele minuten lopen binnen handbereik. De sportschool en bioscoop zijn letterlijk om de hoek. En omdat mijn appartementencomplex nieuw gebouwd is in een bestaande stedelijke omgeving, is er ook een stukje bos gespaard gebleven. Daar fiets ik binnen vijf minuten naartoe. Geweldig toch, zo’n stationsgebied?