Even een frietje halen

Heerlijk, een frietje op zijn tijd. En makkelijk ook. Dus een tijdje geleden heb ik met mijn gezin een frietje in naburig dorp gehaald. Gewoon, omdat we er toevallig langs kwamen. Je hoopt mooie, lange, goed gesneden frietjes. Goudgeel, krokant, niet te hard en niet te zacht gebakken. Het water loopt je al in de mond als je eraan denkt. Viel dat even tegen… Dit was echt een heel slecht frietje. Slap, kort, te donker, te vet… Bleh..

Top kwaliteit friet, dat zie je zo.

Voor de meeste mensen is dat gewoon een beroerd frietje. Ons onderzoekje thuis ging iets verder. Uitgebreid ben ik met mijn kinderen het frietje gaan uitpluizen. Wij hebben alle nubbins (te korte frietjes), slivers (die lekkere knapperige niet vierkante zijkantjes), frietjes met groene stukjes (giftig, kan echt niet) en frietjes met zwarte stukjes (slechte aardappelen) eruit gesorteerd. Raad eens … van een heel frietje bleven maar zes redelijke frietstengels over. En ook die waren eigenlijk niet goed: te donker (Maillard reactie) en te vet (vervuild vet en slecht gesneden friet).

Beroepsdeformatie

Normaal gebeurt dat sorteren in de fabriek met een heel scala aan geavanceerde optische en mechanische sorteermachines. Daar is vast iets misgegaan. Wat ook kan, is dat aardappels van slechte kwaliteit zijn gebruikt. Te donkere en vette friet getuigd niet van vakmanschap. Kortom: slechte friet en slecht bereid. Deze friettent slaan wij in het vervolg over. Maar niet zonder met het hele gezin eventjes meewarig de neus op te trekken als we er langs rijden.

Ook zoiets gebeurt tijdens een excursie naar een bierbrouwerij. Het proces is bekend, daardoor ga ik letten op details. Bij dode leidingdelen schud ik afkeurend met het hoofd, want dan is er kans op een legionella besmetting die de veroorzaker van de veteranenziekte is. En ik moet de neiging onderdrukken om met een vinger langs het laswerk te gaan om te controleren of het wel hygiënisch is uitgevoerd. Is dat erg dan, zou je zeggen? Ja dat is erg, want door bobbels en haken in de leidingen zijn deze slecht schoon te maken.
Ik heb een fantastisch vak. Maar je vak met passie doen, heeft ook keerzijde. Het proces achter het product zie ik niet meer los van het product zelf. Oftewel en typische gevalletje beroepsdeformatie. Ik heb er helaas zelfs mijn kinderen mee besmet.

Eten: dagelijkse kost

Het is voor iedereen dagelijkse kost: eten. Je doet het iedere dag, meerdere keren. Belangrijk dus, wat je eet. Van veel producten die in een fabriek worden gemaakt, hebben de meeste mensen geen idee hoe ze het maken en wat er allemaal bij komt kijken. Dat verklaart waarschijnlijk ook de populariteit van programma’s als “De keuringsdienst van waarden”. Het is logisch dat je graag wilt begrijpen wat er met je eten gebeurt voordat je het naar binnen werkt. Ook jeugdprogramma’s als “Klokhuis” en “De proefkeuken” geven een kijkje in verschillende grote en kleinere keukens. Helaas willen mijn kinderen dit niet graag samen met mij kijken. Ik heb de neiging om de presentator aan te vullen of de clou voortijdig te spoileren. Dat stellen ze thuis niet op prijs!

Kijkje in de keuken

Dat kijken in de keuken is voor mij geen tv-programma maar dagelijkse praktijk. Ik mag dankzij mijn werk bij veel bedrijven naar binnen en krijg dan alle relevante ins en outs van het proces te zien.

Onze camping in Lommel: Werken op locatie bij Farm Frites in Lommel

Machines in de fabriek doen in principe hetzelfde als de apparaten die je thuis gebruikt in je eigen keuken. Sorteermachines vervangen bijvoorbeeld zintuigen als onze ogen en neus. De apparaten zijn wel vele malen groter en tussen de machines zijn transportbanden en leidingen nodig om de enorme hoeveelheden producten naar de volgende productiestap te transporteren. Dat is indrukwekkend en erg interessant. Toch is het bereiden van voedsel op grote schaal ook mensenwerk, waar machines en mensen optimaal samenwerken om (gezondheids)risico’s zo klein mogelijk te houden. Een kleine aanpassing aan een machine of een gewijzigde instelling kan grote invloed hebben op het totale proces. Soms gaat dat ook mis.

Joint effort

De uitdaging voor mij en mijn collega’s is om een zo robuust mogelijke installatie te ontwerpen, met de best beschikbare technieken. (Zie ook mijn eerste blog). De uitdaging voor de klant is om met goede uitgangspunten te komen, de installatie goed te bedienen, te onderhouden en te reinigen. De uitdaging van de installateur is om de installatie op de juiste wijze in elkaar te zetten. Een joint effort.
Cruciaal is ook hygiënisch werken en goed reinigen om besmettingen van micro-organismen en allergenen te voorkomen. Die grote machines passen immers niet in de gemiddelde vaatwasser. Een goed ontworpen machine of installatie is beter reinigbaar, met minder water, chemicaliën en energie. Reinigen met een automatische reinigingsinstallatie zorgt ook nog eens voor een controleerbaar reinigingsresultaat.
Daar zijn we op onze afdeling steeds mee bezig. Dit alles zorgt ervoor dat mijn collega's en ik met een vele bredere blik naar voedingsmiddelen kijken. Dat gaat door, ook buiten het werk. Soms tot irritatie van mijn gezin.

Dus als we een frietje eten, kan daar een zwart stukje in zitten. Er kunnen kevers in de rijst zitten of een pak melk kan opbollen door het uitgroeien van bacteriën. Het blijft een kwestie van kijken, ruiken, voelen en beredeneren of de producten die je eet goed voor je zijn. Ik ga daarin iets verder dan anderen. Je bent immers wat je eet.