De Waterstoftrein dendert door

Waterstof staat volop in de belangstelling; vanuit duurzaamheid en omdat het een explosief goedje is. Is het dan slim om er treinen op te laten rijden? Wij vinden van wel. Waterstof is een industrieel bijproduct dat bij verbranding water uitstoot en het gebruikt kan worden als energiedrager (accu variant). Een parallel met het verleden is interessant. Ook aardgas en LPG begonnen ooit als een bijproduct uit de industrie. Deze producten zijn nu ingebed in de maatschappij, aardgas in huizen en LPG in voertuigen, waarbij de risico’s zijn onderkend en geminimaliseerd.

Het Friese Leeuwarden is dit jaar culturele hoofdstad. Energietransitie en duurzaamheid spelen hierbij ook een rol. Mede daarom stelde de provincie Fryslân samen met de provincie Groningen voor om een waterstoftrein pilot te houden in 2019. Naast de waterstoftrein (ontwikkeld met Europese steun) rijden er inmiddels steeds meer bussen op waterstof en komen we zelfs waterstofauto`s “in het wild” tegen. Maar de trein; die is nieuw. 
Is de waterstoftrein een realistische optie voor de lange termijn? Nou, dat is ‘ie. De eerste twee prototypes rijden al sinds maart 2017 testritten in Duitsland en Tsjechië. Eind vorig jaar startte een test met reizigers in de dienstregeling en vanaf 2022 maken veertig waterstoftreinen in Duitsland dagelijks operationeel hun kilometers.
Treinen op waterstof zijn een goed alternatief voor bijvoorbeeld regionale spoorlijnen zonder bovenleiding. De uitstoot van de daar rijdende vieze dieseltreinen neutraliseert deze waterstofvariant. In Nederland is ongeveer een vijfde van het spoor bovenleidingloos en hier rijden ongeveer 140 personentreinen overheen. De komende jaren zijn er aanbestedingen voor meerdere kansrijke treindiensten om zero-emissie te maken. De concessie Twente met daarin de treindiensten op Apeldoorn – Zutphen – Oldenzaal loopt tot 2023 en de concessie Achterhoek – Rivierenland met de dienst Zutphen – Winterswijk – Arnhem – Tiel tot 2025. 

Waterstof is licht ontvlambaar en voor flinke afstanden moet er veel mee. Het product gaat onder hoge druk in tanks. Het vervoer, tanken en het tankproces vragen om strenge veiligheidsregels. De elektriciteit komt via een chemische reactie van een brandstofcel uit waterstof. Dit levert naast elektriciteit als uitstoot water op. De elektrische stroom drijft de treinmotoren aan. Door de aard van de brandstofcel wordt een waterstoftrein voorzien van een energieopslag in de vorm van accu`s of supercaps. 
Waterstof is niet moeilijk te vinden, want dit element is het meest voorkomend in het universum en het komt nu vooral voor als bijproduct. Akzo in Delfzijl produceert bijvoorbeeld voldoende waterstof om alle bussen in Nederland op te laten rijden. En anders kun je het produceren uit elektrolyse. Kortom: waterstof heeft de toekomst. Nu de aardgaskraan dichtgaat zoeken we naar vervanging. De waterstoftrein heeft veel potentie; om energie op te slaan, te vervoeren en als fossielvrije brandstof. Weg met de bestaande vieze dieseltreinen, dender maar door waterstoftrein!