Binnenklimaat en scholen, het blijft sukkelen!

De scholen in Noord-Nederland zijn weer gestart. In volle bezetting! De twee weken hiervoor is er druk gediscussieerd over de ventilatie en wat wel of niet veilig is. Iedereen die in de sector werkt weet het al lang: de woorden binnenklimaat, fris en scholen passen totaal niet bij elkaar. Al jaren niet overigens. COVID-19 verscherpt nu de aandacht voor dit onderwerp omdat gezondheid van kinderen en docenten plotseling scherp onder de aandacht komt; alsof niet al jarenlang kinderen en docenten aan het einde van een schooldag vaak met hoofdpijn naar huis gaan en de CO2 meters aan alle kanten uitslaan vanwege te hoge concentraties...

Natuurlijk, Corona vraagt aandacht van iedereen. Het raakt de gezondheidssector en de economie midscheeps. Maar doe nou niet alsof binnenklimaat op scholen een nieuw probleem is, want dit is al veel langer een issue. Nu blijkt maar eens waarom het zo belangrijk is.

Omgekeerde wereld

Een tijd geleden schreef ik al dat het toch ongelofelijk is dat wij het liefste naar kantoor gaan om te werken vanwege het fijne binnenklimaat, maar dat de kinderen naar huis worden gestuurd omdat het in de scholen veel te heet is. Omgekeerde wereld! Nu zitten meer mensen thuis en hebben we de afgelopen week gemerkt hoe belangrijk het is aandacht te hebben voor het binnenklimaat.

Waarom gebeurt er dan zo weinig?

Daarvoor ga ik even terug in de tijd. In 2008 toonde een onderzoek aan dat 80 procent van de scholen een slecht binnenklimaat had. De vervolgactie was een regeling vanuit het ministerie waar in een groot aantal scholen (niemand weet exact hoeveel) ‘ingewikkelde’ installaties zijn aangebracht. Deze werden vaak zonder grondig overleg en nazorg met de gebruikers gebouwd. Gevolg: deze installaties worden ontregeld door verkeerd gebruik, uitgezet omdat ze teveel lawaai maken of niet werken. Desondanks heeft ook een groot deel van de scholen nog steeds geen installaties. Bij de gebruikers is er dus ook wantrouwen richting oplossingen vanuit de markt.

Nieuwbouw

Bij nieuwbouw van scholen besteden we tegenwoordig meer aandacht aan binnenklimaat en ik zie de laatste jaren iets verbetering. Maar echt soepel loopt het nog niet omdat binnenklimaat maatregelen niet standaard binnen de normvergoeding van de scholen vallen. Het valt in de categorie kwaliteitsverbetering. Aangezien de normen gericht zijn op sobere en doelmatige gebouwen valt binnenklimaat daarbuiten en schrappen ze dit als eerste bij budgetoverschrijdingen. In deze tijd een lastig te verkopen boodschap overigens. Wel ontstaan steeds meer mogelijkheden binnenklimaatmaatregelen toch in te passen door een innovatieve aanpak, uitvragen en opschalingen. Het vraagt medewerking van alle partijen in een onderwijssysteem waar budgetten deels door de scholen en deels door de gemeenten worden beheerd.

Stappen zetten

Toch moeten er gezien de huidige discussie stappen gezet worden. Dat geldt voor alle soorten scholen van basisonderwijs tot universiteiten. Want bij die laatsten is de situatie niet beter ook al hebben ze daar geen normvergoedingen (wel krappe budgetten). De PO en VO raad hebben samen met Ruimte OK een handreiking geschreven. Rode draad hierin: ventileren, ventileren en nog eens ventileren. Dat schept ruimte volgens de handleiding om vervolgens te kijken hoe de gebouwen ervoor staan, zodat we stappen kunnen zetten voor de maanden waarin ventileren lastiger wordt vanwege de buitentemperaturen. Gelijktijdig is de onrust groot en starten de scholen op. De wetenschap en ook de markt staan niet stil. We krijgen steeds meer kennis rondom de verspreiding van het virus en mogelijke oplossingen om deze verspreiding zo goed mogelijk te voorkomen. Benut deze kennis!

Mijn advies

Ventileer zoveel mogelijk, laat niet na alle gebouwen te checken op binnenklimaat en ventilatie en start snel met verbeteringen.